Jezus wil mensen nabij zijn, hen bijstaan. Maar hij heeft er geen behoefte aan om het hoofdpunt in het journaal te zijn. Ook een documentaire interesseert hem niet. Het enige wat hij wil doen is een boodschap van leven brengen. Hij onderrichtte als iemand met gezag, schrijft Marcus in het eerste hoofdstuk, vers 22. Maar mensen brachten de zieken naar Jezus, en hij genas hen. Ook in de twee verhalen die we hoorden, gaat Jezus niet bewust op zoek naar mensen met een ziekte, beperking of kwetsuur. De een komt naar hem toe, de andere wordt door zijn vrienden of familie naar Jezus gebracht. Het gelaat van de ander doet Jezus handelen. En, wat hierbij opvalt, de genezende aanrakingen spelen zich af, weg van de menigte, weg van omstaanders. Een aanraking is dan ook iets intiems, het raakt je in je mens zijn, in wie je bent. Een schouderklopje geeft moed, een ongewenste aanraking kan je van slag brengen. Aangeraakt worden is geen evidentie.
Categorie: mensvisie
het wilde Westen
Na het eerste seizoen was er twijfel. Zouden we verder kijken of niet. In het eerste seizoen zagen we immers dat menselijke bezoekers van het park Westworld hun lusten botvierden op de hosts, uiterlijk als mensen geconcipieerde robots zeg maar, d.m.v. seks en vechten en moorden, zonder de eis van verantwoording, zonder gewetenswroeging. In ieder geval destructief en weinig stichtelijk. Toch was ik nieuwsgierig naar het vervolg. De hosts hadden immers een revolutie ontketend en voor een bloedbad gezorgd onder mensen. Hoe zouden ze verder gaan in hun revolutie?
Samen staan we sterk
De parabel van de barmhartige Samaritaan verhaalt over de hulp aan een gewonde. Hijzelf betaalde de kosten voor de verzorging aan de herbergier. Hij had naastenliefde beoefend. Mooi, fijn. Maar wat als de weg nu heel onveilig is, als overvallen door rovers schering en inslag zijn. Wat als een bende de weg terroriseert? Is de beoefende naastenliefde door de Samaritaan dan wel voldoende? Is hulp bieden, dan niet eerder dweilen met de kraan open? Versta me niet verkeerd, het verhaal van de barmhartige Samaritaan roept ons op de naastenliefde te beoefenen, en te kijken naar onze medemens. Daar is niets mis mee, in tegendeel. Maar er is meer nodig. Naast onmiddellijke hulp, noodhulp in een crisissituatie is er dikwijls ook nood aan een structurele aanpak. De geboden hulp aan de gewonde is noodzakelijk, maar lang niet voldoende – als ik verder fantaseer. Het is ook aangewezen om de onveiligheid aan te pakken. En het schrikbewind van de bende teniet doen. Misschien moet er wel in een huisartsenwachtpost worden voorzien. Dat de Samaritaan dat niet alleen kan realiseren, lijkt me evident.
Lees er meer over in politieke liefde.
Zie, een mens
In het evangelie van Johannes (hoofdstuk 19, vers 5) horen we Pilatus zeggen, op het moment dat Jezus naar buiten wordt geleid: “Zie, een mens” (NBV21) – de oudere vertalingen spreken van “zie, de mens”.
Het thema van de warmste week 2021 is kunnen zijn wie je bent. Heel mooi, wie wil er nu niet zichzelf kunnen zijn. Maar hoe is dat dan? En wat verstaan we daar onder? En hoe word je jezelf? Moeten we dan keihard werken aan zelfrealisatie? Of moeten we onze identiteit laten afhangen van de anderen? Hoe word je dus m.a.w. mens?
Er zijn verschillende zienswijzen mogelijk, en als we ze op een lijn plaatsen, dan treffen we aan de linkerkant het communisme aan. In deze visie is de persoon, het individu ondergeschikt aan de gemeenschap. De groep staat centraal, en ieder lid van de gemeenschap dient bij te dragen aan het welzijn van de gemeenschap. Wat het individu denkt, is van geen belang. De groepsgeest staat voorop. We kunnen dit bv. zien in China, waar mensen met afwijkende meningen uit de samenleving worden geduwd. De Chinese samenleving, of misschien beter, de Partij staat centraal.
Aan de andere kant van het spectrum treffen we het liberalisme aan, met het individualisme als exponent hiervan. Niet de groep, niet de samenleving is van belang, maar wel de persoonlijke rechten, meningen en vrijheden van het individu. Cru uitgedrukt, wat de anderen denken, kan mij niet schelen. En wat ik doe, gaat de anderen niets aan. Mijn mening, mijn visie is voor mij de juiste. Ik zal zelf wel beslissen wat voor mij belangrijk is. De keerzijde is echter dat je dan ook voor de 100% verantwoordelijk bent voor wat je doet, wat je overkomt. “Eigen schuld, dikke bult” is dan het adagio.
Het populisme dat we zien in onze samenleving heeft iets van beide uitersten. Het persoonlijk individualisme wordt vertaalt naar een individualisme van een natie, een volk. Buitenstaanders worden ervaren als indringers en als bedreiging voor het voortbestaan van de groep. Anderzijds is de groep van het eigen volk belangrijker dan het individu. Met “Eigen volk eerst” wordt duidelijk gemaakt dat mensen van buitenaf geen recht hebben op steun, op een onthaal of een plaats in die samenleving. Wie er wel deel van uitmaakt, heeft dat recht wel.
Op het eind van de negentiende, maar vooral in de twintigste eeuw werd in katholieke kringen nagedacht over de positie van de mens. Het socialisme en het liberalisme voerden hevig strijd. In het katholieke denken, en zeker in de Leuvense traditie van de Faculteit Theologie ontstond het personalisme. Het personalisme tracht een middenweg te ontwikkelen tussen het primaat van de gemeenschap enerzijds, en het individu anderzijds. Je vindt er meer over het personalisme in de rubriek Denken.
